Sổ tay dân gian
Toàn mấy trò chơi hồi nhỏ – coi mà nhớ, chơi là mê, đọc là khoái!
Ô ăn quan "viên ngọc" trí tuệ từ tuổi thơ Việt
Xin chào tất cả những tâm hồn yêu văn hóa và đam mê khám phá những giá trị truyền thống của Việt Nam!
Hôm nay, bé Chín và các Bảy sẽ cùng nhau vén bức màn, tìm hiểu về một "viên ngọc" không thể thiếu trong kho tàng trò chơi dân gian Việt Nam, đó chính là Ô Ăn Quan! Tưởng chừng chỉ là những viên sỏi, hạt me đơn giản trên một mặt phẳng, nhưng trò chơi này lại ẩn chứa cả một thế giới của tư duy, chiến thuật và những giá trị văn hóa sâu sắc, đã gắn liền với tuổi thơ của bao thế hệ người Việt.
Ô ăn quan, hay còn gọi thân thương là Ô làng, không chỉ là một trò chơi mà còn là mảnh hồn tuổi thơ mộc mạc. Vài viên sỏi, một bàn vẽ tay với 10 ô vuông, 2 ô quan thế là đủ để mở ra cả một thế giới chiến lược.
Cách chơi Ô ăn quan chỉ đơn giản như sau:
Cần chuẩn bị bàn chơi hình chữ nhật có 10 ô vuông nhỏ (5 ô mỗi bên) và 2 ô bán nguyệt lớn (ô quan) ở hai đầu. Với mỗi ô vuông nhỏ sẽ có 5 viên sỏi (gọi là "dân"). Hai ô bán nguyệt ở hai đầu mỗi ô sẽ có 1 viên sỏi to hơn (gọi là "quan").
Người chơi lần lượt chọn một ô vuông bất kỳ bên phía mình đang có sỏi, bốc toàn bộ số sỏi đó và rải đều mỗi viên vào các ô tiếp theo theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ (tùy theo thỏa thuận).
Khi viên sỏi cuối cùng được rải vào một ô trước ô trống, và ô kế tiếp (sau ô trống đó) có chứa sỏi, người chơi sẽ "ăn" toàn bộ số sỏi ở ô đó (cả quan và dân). Nếu sau ô sỏi vừa ăn được lại là một ô trống và một ô sỏi, thì lại tiếp tục ăn ô sỏi đó. Cứ thế tiếp tục "ăn" các cặp ô trống - sỏi cho đến khi gặp hai ô trống hoặc hai ô sỏi.
Trò chơi thường kết thúc khi cả hai ô "quan" bị ăn hết, hoặc khi không còn "dân" nào để rải nữa. Người chơi nào ăn được tổng số "quan" và "dân" nhiều hơn sẽ thắng cuộc.
Luật chơi tuy đơn giản, nhưng để thật sự giỏi thì phải tư duy như một chiến lược gia. Một nước đi tưởng như vô thưởng vô phạt có thể dẫn đến chuỗi “ăn quân” ngoạn mục, đảo ngược cục diện trong tích tắc.
Hửm… tưởng chừng đơn giản, trò chơi này lại ẩn chứa tư duy quản trị sâu sắc.
“Dân” là nguồn lực con người.
“Quan” là mục tiêu lớn.
Mỗi ô là một vị trí cần được vận hành trơn tru.
Người chơi phải tính toán, điều phối hợp lý, không để ô nào trống như cách một tổ chức cần phân bổ nhân sự hiệu quả. Mỗi lượt “rải quân” là một lần ra quyết định chiến lược, hướng đến mục tiêu “ăn quan” tức đạt thành tựu và phát triển bền vững.
Chơi Ô ăn quan không chỉ cần sự khéo léo mà còn cần tầm nhìn xa, khả năng dự đoán và kiểm soát toàn cục hệt như người điều hành một cộng đồng, một “làng” hay một tổ chức trong xã hội xưa và cả ngày nay.
Link bài post trên facebook